Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

Ένωση και Κοινωνικότητα

Η ζωή είναι μία και μοναδική. Έχουμε, λοιπόν, τη δυνατότητα είτε να τη ζήσουμε έντονα, είτε να γίνουμε παρατηρητές της. Ο χρόνος κυλά και αυτή περιμένει να τη γεμίσουμε με όνειρα και γνώση. Άλλωστε, ο συνδυασμός των ποικίλλων εμπειριών και καταστάσεων που ζούμε αποτελεί το κριτήριο για το αν τελικά είμαστε ικανοποιημένοι από τη ζωή και από τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε το χρόνο της. Βασική αγωνία μας είναι η εκμετάλλευση του περιορισμένου χρόνου.
Ο χρόνος σαν έννοια είναι αφηρημένος, δεν υπήρχε κι επομένως είναι σχετικός. Μπορεί να χωριστεί σε τρεις εξίσου αφηρημένες περιόδους, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Το παρελθόν είναι οι αναμνήσεις και κάθε στιγμή, που μόλις περνά. Το παρόν υπάρχει ως πάντρεμα του παρελθόντος και του μέλλοντος, δηλαδή είναι στιγμή. Το μέλλον είναι αυτό που θέλουμε να ζήσουμε και σχηματοποιείται με τη σκέψη μας. Σ’ όλα αυτά η δική μας προσπάθεια έγκειται στο να ζούμε τη στιγμή του παρόντος, έχοντας την εμπειρία του παρελθόντος και την ελπίδα του μέλλοντος. Πρέπει να δημιουργούμε στο παρόν, έτσι ώστε να συν-καθορίζουμε το μέλλον, αλλά και να συγκρίνουμε με το παρελθόν. Αυτή η σύγκριση είναι το μέσο παραγωγής νέας εμπειρίας κι αυτή η νέα εμπειρία μας δίνει την ώθηση για νέα όνειρα και νέες πράξεις.
Η εποχή μας, σήμερα, δείχνει να είναι εποχή, όπου είναι αδύνατον να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας, όπου η διάθεση για δημιουργία και προσφορά προσκρούουν σε σκόπελους και απόρθητα κάστρα, όπου η ελπίδα για κοινωνικότητα και συναδέλφωση θυσιάζεται σε βωμούς στυγνών συμφερόντων. Απογοητευόμαστε και φτάνουμε στο μηδέν. Καταλήγουμε να συμπεριφερόμαστε το ίδιο διεφθαρμένα μ’ αυτούς που κατηγορούμε για τη δυστυχία μας. Απεμπολούμε την ιδεολογία μας και γινόμαστε μέτοχοι συστημάτων που για στόχο τους έχουν την ιδιοτέλεια του κέρδους. Χάνουμε μ’ αυτά το σκοπό μας. Ξεχνούμε την αξίωση μας, που δεν είναι άλλη, από τη δυνατότητά μας να ονειρευόμαστε και να δημιουργούμε ελεύθερα. Αρεσκόμαστε, δυστυχώς, στο να λέμε, πως για όλα φταίει κάποιος άλλος εκτός από τον εαυτόν μας, πως όλα τα δεινά του κόσμου προέρχονται από τον τάδε και τον δείνα. Εθελοτυφλούμε και δεν κοιτούμε στον καθρέφτη. Ρίχνουμε τη δυστυχίας μας στην καταστροφική δύναμη των άλλων και γινόμαστε λιποτάκτες από τον προσωπικό μας αγώνα, τον αγώνα της εσωτερικής ελευθερίας. Αισθανόμαστε, ότι κάτι μας πνίγει και αντιδρούμε χωρίς περίσκεψη.
Οι νέοι έχουμε ένα διακριτικό χαρακτηριστικό γνώρισμα. Τη συμπεριφορά των άκρων. Αυτή η συμπεριφορά εκδηλώνεται είτε ως ακραία αντίδραση είτε ως απόλυτη αποχαύνωση. Αυτοί οι οποίοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία πιστεύουν ότι η παρουσία οποιασδήποτε αρχής έχει ως στόχο τον περιορισμό της ελευθερίας και της έκφρασης. Γι’ αυτό και αρνούνται να συμπράξουν με την εξουσία και εναντιώνονται σε κάθε ενέργεια αυτής. Αντίθετα, αυτοί οι οποίοι ανήκουν στην κατηγορία της αποχαύνωσης, δεσμεύουν εθελουσίως την σκέψη τους και κάνουν δικά τους τα όνειρα άλλων. Αδιαφορούν για τις επιπτώσεις της τυφλής προσταγής και συμμετέχουν σε συστήματα, που προάγουν τη νοοτροπία «κρείττων ο υπόδουλος».
Και στις δύο δογματικές συμπεριφορές η αντιμετώπιση της ζωής είναι στραβή. Ειδικότερα, η σύγχρονη αναρχία πιστεύει στην κατάργηση των αρχών, χωρίς όμως να προσδιορίζει τί κατάσταση ονειρεύεται, τί μοντέλο προτείνει για την κοινωνία. Αν αρνηθεί τη μοντελοποίηση της σκέψης της, τότε δε θα έχει να προσφέρει πολλά, ενώ αν την μοντελοποιήσει, θα παραβεί τις αρχές της άρνησης σε κάθε μορφής σύστημα. Από την άλλη η αποχαύνωση δημιουργεί ανθρώπους χωρίς προσωπικότητα, χωρίς όραμα, ιδέες και προτάσεις. Κυριαρχεί η ιδιοτέλεια του κέρδους και της αναξιοκρατικής καταξίωσης. Έτσι, λοιπόν, καταλήγουμε, μέσα από τις δύο αυτές αντίθετες πορείες και πάλι στο μηδέν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ισχύει το ότι μέσα από την αντίθεση και την σύγκρουση δημιουργείται καινούρια γνώση κι εμπειρία. Κι αυτό, διότι η αντιπαράθεση δεν είναι θεμελιωμένη σε υγιείς βάσεις, αλλά προσβλέπει, όχι στο συμφέρον του κοινού καλού, αλλά του ατομικού.
Η εποχή μας, σήμερα, έχει ανάγκη από γόνιμο διάλογο, ελεύθερη σκέψη, διάθεση και αστείρευτη ενέργεια για δημιουργία. Έχει ανάγκη από προτάσεις και λύσεις για τα προβλήματα, που συσσωρευμένα παρουσιάζονται καθημερινά. Έχει ανάγκη από μια αγνή κοινωνικότητα, ένα νέο ρεύμα συναδέλφωσης και συνεργασίας. Έχει ανάγκη από ελπίδα, κριτική γνώμη και συνοχή.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο ρόλος μας και ποιες οι ευθύνες μας;
Σε μία τέτοια διαβρωμένη καθημερινότητα ο ρόλος ο δικός μπορεί και πρέπει ν’ αναβαθμιστεί. Από μία απλή διαμαρτυρία, από μία επιπόλαιη εξέγερση, να μετατρέψουμε τη δημιουργική μας ορμή σε ουσία. Από την ακραία αντίδραση, τη χωρίς περιεχόμενο αναρχική παλινωδία, και την τέλεια αποχαύνωση του κριτικού μυαλού, να περάσουμε στην κριτική σκέψη, στον εντοπισμό της ορθής λογικής, στην εύρεση της αλήθειας πίσω και κάτω από το ψεύδος και την υποκρισία.
Η ευθύνη μας ως νέοι είναι μεγάλη. Αν εμείς, αυτοί οι οποίοι αποτελούμε το μέλλον της κοινωνίας, αδυνατούμε να βρούμε λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα, τότε τί περιμένουμε από αυτούς, τους οποίους στήνουμε απέναντί μας; Αν εμείς που έχουμε φρέσκο μυαλό ικανό να παράγει ιδέες το περιορίζουμε σε στεγανά ιδεοληψίας και καιροσκοπισμού, τί περιμένουμε απ’ αυτούς που κατηγορούμε για την αβελτηρία της κοινωνίας; Αν εμείς απογοητευτούμε, τότε τί μέλλει γενέσθαι σ’ αυτόν τον τόπο;
Η ριζοσπαστική πρόταση, η φρέσκια ιδέα, η ανιδιοτελής δράση και η ενωτική συνεργασία μπορεί και πρέπει να είναι εργαλεία του κάθε νέου, της κάθε νέας, του κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου-πολίτη.
Το ιδιοτελές συμφέρον πρέπει να παραμεριστεί!
Η βούληση για ένωση και συνεργασία να προωθηθεί!
Η πρόκληση της διάλυσης ν’ αντιμετωπιστεί!
Είμαστε νέοι και πρέπει να κατανοήσουμε, ότι οι λύσεις απαιτούν ορθή λογική, κριτικό πνεύμα, αίσθηση του κοινά αποδεκτού καλού και προσέγγιση, μέσα από την αυτοκριτική, της ενοποιού αλήθειας των γεγονότων. Αυτής της αλήθειας που χρειάζεται η κοινωνία, για να αναδημιουργηθεί μέσα από την ίδια της την ιστορία.

Αθανάσιος Θ. Βαμβίνης