Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2008

Πλάτωνος Πολιτεία

Στο διάλογο του με το Σωκράτη ο Θρασύμαχος, καταθέτει την άποψη ότι: ΄΄ Το δίκαιο είναι το συμφέρον του ισχυροτέρου.΄΄ Ο Σωκράτης μέσα από συνεχείς συλλογισμούς, που είτε οδηγούν σε άτοπο είτε σε επιβεβαίωση των προηγούμενων λόγων του καταλήγει σε αντίθετη από το Θρασύμαχο άποψη, δηλαδή, ότι : ΄΄ … κάθε ένας που είναι αρχηγός δεν επιβάλλει το δικό του συμφέρον, αλλά το συμφέρον του υποτακτικού, εκείνου που τον έχει στην εξουσία του.΄΄ Βάσει αυτών των δύο τελείως αντιθέτων απόψεων, του Θρασύμαχου και του Σωκράτη μπορούμε να προχωρήσουμε στον παρακάτω σχολιασμό.
Σε κάθε κοινωνία από την συγκρότηση της και έπειτα υπάρχει και δικαιοσύνη και αδικία. Ο Γλαύκωνας θέτει την άποψη, ότι το δίκαιο μες στην κοινωνία έχει τεθεί από την αδυναμία του αδικείν. Δηλαδή, πιστεύει ότι όλοι οι νόμοι και οι κανόνες έχουν τεθεί επειδή ο άνθρωπος από τη φύση του είναι άδικος και επομένως κακός. Καταλήγουμε έτσι στο συμπέρασμα ότι η δικαιοσύνη ως έννοια δεν είναι αυθύπαρκτη και δεν αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανθρώπου, αλλά μία εξωτερική καταναγκαστική εργασία, που σκοπό της έχει την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας. Πρέπει να σημειώσω ότι μια τέτοια άποψη με βρίσκει εκ διαμέτρου αντίθετο. Ο άνθρωπος δε φέρει με τη γέννηση του το χαρατηριστικό της αδικίας. Επομένως, δεν είναι απαραιτήτως άδικος και κακός. Απλά οι συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνει τον μετατρέπουν σε δίκαιο ή άδικο.
Μέσα σε μια τέτοια κοινωνία, λοιπόν, υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι ασκούν την εξουσία και επομένως κατευθύνουν έμμεσα και άμεσα πολλές φορές τις ζωές των πολιτών. Η εξουσία τους όπως αναφέρει ο Σωκράτης εξαρτάται από τους πολίτες. Επίσης αναφέρει ότι αυτοί οι οποίοι ανεβαίνουν στην εξουσία πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι σ’ αυτή τη θέση για καλοπέραση, αλλά για αγώνα, για αγωνία και σωματική και ψυχική ταλαιπωρία. Χαρακτηριστικά λέει ότι γνωρίζουν οι πραγματικοί ηγέτες ότι η θέση αυτή τίποτα δεν έχει να τους προσφέρει.

1 σχόλιο:

dimkok είπε...

Δεν νομίζω ότι στην κοινωνία με την μορφή που παρουσιάζεται στις μέρες μας (έχω δηλαδη την δυνατότητα να κρίνω), μπορεί να χαρακτηριστεί ένας άνθρωπος δίκαιος ή άδικος.. Είναι τόσο πολύπλοκη, γεμάτη ερεθίσματα και επιρροές η καθημερινότητα του ενεργού πολίτη (άρα πόσο μάλλον του ενεργού πολιτικού) ώστε ο ίδιος άνθρωπος, ο οποίος κατά βάση λειτουργεί με σύνεση, σεβασμό και αξιοκρατία στις σκέψεις και αποφάσεις του, είναι ικανός για την πιο άδικη, ίσως απερίσκεπτη και επιζήμια απόφαση για το πλαίσιο του κοινωνικού συνόλου το οποίο επηρεάζει.
Η δικαιοσύνη έχει πάντα πολλά πρόσωπα τα οποία έχουν να κάνουν με την σκοπιά με την οποία ο παρατηρητής των γεγονότων κρίνει και κατακρίνει. Ο πολιτικός βρισκόμενος στην θέση αυτή, πρέπει να έχει βαθιά γνώση της δύναμης, αλλά και των υποχρεώσεων που έχει προς την κοινωνία και τους πολίτες, οι οποίοι αποτελούν την ισχύ αλλά και τον διηνεκή κριτή του. Συνεπώς λοιπόν, δεν έχει το δικαίωμα ανάπαυσης, ούτε ευσυχασμού στις δάφνες των επιτεύξεων του. Είναι υποχρεώση του από την φύση του λειτουργήματος που επιτελεί, να αγωνίζεται για την καταπολέμηση των προβλημάτων που πλήττουν την κοινωνία, να παρακολουθεί τις ανάγκες της και να γνωρίζει τον ''σφυγμό'' της, καθώς και να ακολουθεί τους ιδεολογικούς διαδρόμους των πολιτών που αντιπροσωπεύει, χωρίς παραταύτα να μένει αποστεωμένος σε αυτούς. Δυστυχώς, το σημερινό πολιτικό προσκήνιο δείχνει να βρίσκεται σε τέλμα και οι πολιτικοί μας εμφανίζονται βαθυπλόκαμοι τυχοδιώκτες και καταπατητές των αξιών που οι ίδιοι θέτουν. Ευελπιστώ η γενιά μας να εμφανίσει καλύτερους πολιτικούς.
(Συγγνώμη αν μακρυγόρησα. Θανάση συγχαρητήρια για τα θεματολογία και την γραφή σου είναι εξαιρετικές)